SVE S VREMENOM PROLAZI M. SPASOJEVIC O TESANJSKI IZVIDACIMA

Momcilo Spasojevic, profesor, novinar, pisac, erudita i saradnik na blogu napisao je kako je skoro kod Derda Konrada, madarskog savremenog pisaca jevrejskog porijekla, procitao jednostavnu recenicu koja mu se dopala: “Treba posvetiti i govedoj supi i kafi i cigareti vrijeme koje im pripada”, ali kako kaze: »ja to, na zalost, nikada nisam znao«. Pouzdano znamo da se svemu predavao do savršenstva a izvidacima pogotovo.

SVE S VREMENOM PROLAZI – istaknuti tešanjski izvidaci

Prošlost zivi, sve dok zivi covjek. Što je dalja, ljepša je, bar se tako cini. Gotovo uvijek covjek više voli ono što je bio (pa makar i da je ništa), nego ono što trenutno jest. To je narocito izrazeno kod izvidaca, od kojih nema vecih nostalgicara. I to je, izgleda, baš ono što me je povuklo da nešto napišem o tešanjskim izvidacima, mozda više nego zamolnica velikog zaljubljenika u izvidaštvo – Veska Veskovica.

Slika Tešanja 1957. godine više je nego skromna. Mala varoš, vrlo mala, zbijena ispod srednjovjekovnog grada. Osnovna škola, Niza realna gimnazija, Dom za ratnu sirocad, FK „Tošk“, Vatrogasno društvo. Pored toga tu je i biblioteka od 2-3 hiljade knjiga i bioskop „Buducnost“. Daci koji putuju u Doboj, te godine, osnivaju izvidacku organizaciju, koja je vec ranije osnovana u tom sreskom mjestu. Prve polovne šatore tešanjski izvidaci dobijaju od Crvenog krsta, a prvi izlet, naravno, napravljen je na Kiseljak, pet kilometara juzno od Tešnja. Odred je dobio ime narodnog heroja Huse Hodzica, Tešnjaka koji je poginuo kao antifašista i komesar Prvog proleterskog bataljona na Kozari. Od tada, pa do danas, kroz Odred prolaze mnogi mladi Tešnjaci, i moglo bi se kazati, kasnije ce svi oni biti dobri i uzorni gradani. Ovom prilikom zelim, s recenicom-dvije, da se prisjetim samo onih, po mom sudu, najistaknutijih. Drzim da bi to, mozda, moglo biti zanimljivo za one koji su ih poznavali (ili poznaju), pa i prilika da se dopuni ovo moje nesigurno i nedovoljno skromno sjecanje.

– Bahrudin Srkalovic Babe – Bio je srednjoškolac u Doboju, jedan od osnivaca Odreda i prvi njegov starješina. Dugo je radio kao jedini bibliotekar u Opštinskoj biblioteci u Tešnju. Pisao pjesme i ozenio se iz ljubavi, jednom hromom ali lijepom nastavnicom knjizevnosti. Brak je trajao kratko. Umro je mlad i sahranjen na groblju Donlagicka. Kasnije je jedan vod Odreda dobio ime po njegovom nadimku – „Babe“.

– Fehim Adzamic-Adeš – Prvi je nacelnik odreda, a zatim njegov drugi starješina. Kao ratno siroce (muahadzir), došao iz istocne Bosne u Tešanj i tu ostao. Izucio je tapetarski zanat. Bio je uvijek ziv, veseo i pun dinamike i svestran: igrao je rukomet, glumio u pozorištu, svirao u tamburaškom orkestru, aktivan lovac. Kasnije postaje uspješan privatni poduzetnik. Sagradio kucu i zasnovao porodicu. Umro devedesetih godina prošlog vijeka u Tešnju.

– Risto Petrovic – Roden je u selu Cerovcu i svaki dan je putovao po desetak kilometara do škole i natrag. Bio je prva generacija tešanjskih gimnazijalaca i najbolji dak u svojoj generaciji. Obavljao je duznost nacelnika odreda, bio voda izvidacke ekipe na tadašnjim sreskim izvidackim višebojima. Zaljubljuje se u uciteljicu Biljanu, prekida studij matematike u Sarajevu i odlazi u Rijeku, gdje se zapošljava i umire mlad.

-Ekrem Ajanovic Sos – Bio zamjenik nacelnika Odreda, njegov nacelnik i starješina. Vrlo komunikativan i druzeljubiv. Dugogodišnji trgovac, clan takmicarske ekipe na sreskim takmicenjima. Dugo je ekonomat Odreda bio u njegovoj porodicnoj kuci. Sagradio je sopstvenu kucu i zasnovao porodiicu u Tešnju, gdje i danas zivi.

– Raza Bukvic – Jedna je od prvih planininki u inace tada još uvijek dosta konzervativnoj sredini. Završila je osmogodišnju školu u Tešnju. Kasnije je bila manekenka u Zagrebu, gdje, pretpostavljamo, i danas zivi.

– Momcilo Spasojevic – Završio je petnaestodnevnu sresku izvidacku školu za vode u Kaštel Starom. Bio je prvo vodnik, pa nacelnik cete, te nacelnik i starješina Odreda. Višegodišnji je voda ekipe na sreskim i republickim takmicenjima i mnogim taborovanjima širom Jugoslavije. Pokretac je i urednik odredskih listova („Soko“, „Tabor“, „Plamen“). Organizovao odredske škole za vodnike i nacelnike ceta. Autor je više od dvadeset knjiga. Danas zivi i radi u Celincu.

Na fotosu ucesnika smotre u Capljini 1971. godine su, stoje: Besim Hotic (u trenerci), Alija Mehinagic, Ibrahim Škapurevic, Zlatko Mehinovic, Halid Galijaševic, a ispred njega Nermin Piknjac, pa Slobodan Pantelic (u naocarima), Moman Toprek, Nešad Škapurevic, Amir Galijaševic, Petar Ekart, Senad Livnjak i Fuad Saric; cuce: Cefa Smailbegovic, Azemina Smailbegovic, Nermina Piknjac, Erna Smailbegovic, Momcilo Spasojevic, Alma Vasiljevic, Janja Toprek, Mevlida Mešinovic, Jasna Ramic i Emir Hotic.

– Feda Alicehajic – Kao gimnazijalac bio je voda tešanjske ekipe na nekoliko takmicenja. Završio je studije mašinstva u Sarajevu i radio kao mašinski inzenjer u tešanjskoj „Pobjedi“. Živi i radi u Tešnju.

– Dunjezada (Dunja) Alicehajic – Kao ucenica osnovne škole ukljucila se u izvidacku organizaciju, a kasnije bila vodnik i nacelnik cete. Predvodila je tešanjske planinke na nekoliko izvidackih orijentacionih takmicenja. Završila je medicinski fakultet u Sarajevu, udala se i kao ljekar zivi i radi u Gorazdu.

– Mico Spasojevic – Jedno vrijeme nacelnik i starješina odreda. Ucesnik i voda Odreda na nekoliko izvidackih smotri. Radio u fabrici „Pobjeda“ u Tešnju, a danas radi u Agenciji za šumarstvo u Banjaluci.

– Avdo Haziahmetovic – Vodnik, nacelnik cete i Odreda. Dugogodišnji izvidac i voda muške ekipe na izvidackim takmicenjima. Temperamentna i dinamicna licnost. Završio je školu za nacelnike odreda. Kao mašinski inzenjer radio je u Fabrici „Pobjeda“ u Tešanju. Autor je dvije strucne knjige. Umro je u Tešnju devedesetih godina. Iza njega ostala supruga (planinka) i dva sina.

Takmicarska ekipa, s lijeva na desno: Slobodan Pantelic (sa naocarima), Emir Hadzismailovic, Avdo Hadziahmetovic, voda ekipe, Moman Toprek (poginuo) i Senad Livnjak (stradao u saobracajnoj nesreci)

– Milovan Kojic – Vodnik, nacelnik cete, zamjenik nacelnika Odreda. Završio školu za nacelnika odreda (nosilac kravate). Jedno vrijeme profesor u Srednjoj školi u Tešnju i inzenjer u Fabrici svjecica „Enker“ Tešanj. Za vrijeme rata odlazi u Njemacku, gdje izvjesno vrijeme zivi i radi, a iz Njemacke odlazi u Ameriku, u Sent Luis (drzava Misuri), gdje i danas zivi i radi.

– Cefa Smailbegovic –

Vodnik, nacelnik cete „Musa Cazim Catic“ u Gimnaziji. Završila školu za nacelnike odreda. Kao voda tešanjskih planinki na republickom takmicenju na Kalinoviku osvojila prvo mjesto, a na COT-u u Nikšicu, 4. mjesto. Inzenjer je elektrotehnike i radi u Gradskoj toplani u Tešnju (jedno vrijeme bila i direktor).

– Moman Toprek – Bio je dugogodišnji clan Odreda, a jedno vrijeme i njegov nacelnik. Završio republicku školu za nacelnike i bio clan muške takmicarske ekipe. Pravnik u Fabrici „Pobjeda“ u Tešnju. Poginuo kao pripadnik Armije BiH. Sahranjen na groblju Tepe. Iza njega ostala supruga i dva sina. Jedna ulica u Tešnju danas nosi njegovo ime.

– Irfan Ljevakovic – Ekonom, vodnik, nacelnik cete, clan štaba Odreda i voda muške ekipe Odreda na izvidackim takmicenjima. Nekoliko godina bio je jedan od glavnih stubova izvidacke organizacije u Tešnju – „posveceni izvidac“. Završio školu za nacelnike odreda. Danas zivi i radi u Sarajevu.

– Adil Mujcic – Vrlo aktivan clan Odreda i zamjenik nacelnika Odreda. Zalagao se za formiranje samostalnih izvidackih ceta po mjesnim zajednicama Opštine. Zubni tehnicar i samostalnih uspješni privrednik. Danas zivi i radi u Tešnju.

– Mujo Pobric – Vodnik , nacelnik cete, a danas i Odreda. Pokretac je i urednik cetnog lista „Kelner“. Poslije rata obnovio rad izvidacke organizacije u Tešnju, odnosno Odreda koji sada nosi ime „Crni vrh“, po planini na juznoj strani Tešnja.

Slika sa priznanjima: U sredini je Mujo Pobric, koji prima Opštinsku plaketu kojom je nagraden Odred, sada “Crni vrh”, umjesto “Huso Hodzic”, desno je Fuad Šišic, moj dak iz tešanjske gimnazije a sada nacelnik opcine Tešanj, ovaj krajnji lijevo bi mogao biti direktor Srednje škole u Tešnju (nisam siguran) koji je primio priznanje dodijeljeno školi za 2010. godinu. Inace, da se pohvalim, i ja sam nosilac i Devetoseptembarske povelje i Zlatne plakete opštine Tešanj, najviših priznanja u moje vrijeme.

Pored petnaestak clanova Odreda o kojima sam ponešto kazao, pomenuo bih i imena još samo nekih od onih mnogobrojnih koji su prošli kroz tešanjsku izvidacku organizaciju: Avdo Bukvic, nastavnik, Nermin Piknjac, farmaceut, Dana Piknjac, stomatolog, Nermin Piknjac, farmaceut, Suljo Galijaševic, vozac, Husein Hodzic, ekonomista, Emir Hotic, ekonomist, Emir Barjaktarevic, muzicar, Izeta Agic, farmaceut, Šemso Mandzukic, v.k. tokar, Zimaid Mehinovic, v. k. bravar, Emir Hazismailovic, nastavnik, Azemina Smailbegovic, novinar, Faketa Smailbegovic, profesor, Ibrahim Prnjavorac, vozac i pekar, Alija Meninagic, mašinbravar, Biljana Jukic, profesor, Halid Galijaševic, trgovac, Amir Galijaševic, profesor (umro), Mevlida Mešinovic, ekonomista, Jasna Kudic, ljekar i Emira Smailbegovic, ljekar (umrla). Ne znam, nisam sasvim siguran, da li su svi „izdvojeni“, uglavnom sada, bivši izvidaci zaista „najistaknutiji“. Mozda sam kod nekoga pogriješio i izdvojio ga a on to nije zasluzio, ili nekoga ko je to zasluzio izostavio, sasvim pouzdano ne znam, ali ako i jesam, sigurno to nisam ucinio svjesno, odnosno namjerno.

Momcilo Spasojevic